Naam:

Arme lant, Heilige Geest lant

Vermeldingen door Cornelissen:

Het arme lant in hennenberg (laege heij) [GVE=39 (1702)]

Verklaring door Cornelissen:

Samenstellingen met armen- wijzen op goederen die eigendom waren of zijn van de COO, vroeger Tafel van de H. Geest genoemd. In de 19e – 20e eeuw zijn de H. Geest- door de armentoponiemen verdrongen (Molemans, 1976a, blz. 75).

Ligging:

Perceel nr. 31

Opmerkingen:

Dit perceel is minstens vanaf 1646 tot aan 24-7-1749 eigendom van de Armen van Veghel (de Tafel van Heilige Geest van Veghel)

Naam:

Erpse weg

Vermeldingen door Cornelissen:

-

Verklaring door Cornelissen:

-

Ligging:

Grenzend aan perceel nr. 40

Opmerkingen:

Weg naar Erp.

Naam:

Hennenberg

Vermeldingen door Cornelissen:

Ad locum dictum Hennenberch [Hs- (1380-1385)[

huis in loco dicto aen die heye, den langen ecker in loco dicto hennenberch [Hs- 91519-1538)]

den heyecker in den hennebergh [GVE12-129 91624)]

lant in henneberch aen de hey [GVE12-197 (1777)]

een perceel bouwland genaamd den hennenberg gelegen te Veghel aen den Udenschendijk [N (1843)]; C 89 (b: 42.70)

de hennenberg [N (1862), V,-]; C 81, 82 (b: 48.00; og: 07.10), 85 (b: 1,72.20)

Verklaring door Cornelissen:

Ligging in het gebied genaamd “Aan de Udense Dijk” onder Mariaheide, ongeveer tegenover de kerk. Het meest voor de hand liggend lijkt de verklaring van een hoog gelegen land met hennen. Misschien is het eerste deel van een vervorming van heinde- (heinde en ver)? Het verband dat Hooghbergen suggereert met :heinde” wordt ondersteund door het toponiem Verrenberg, dat ook ongeveer op dit gebied betrekking zou kunnen hebben.

Ligging:

Perceel nrs. 24, 28, 30-40, 43-45. Oorspronkelijk kleiner gebied. Vergelijk de kaart met toponiemen met de kaart met de datering van uitgiften.

.

Opmerkingen:

Het 'berg' wijst op een hoger gelegen gebied. Volgens de hoogtekaart was het hoogste punt van de Hennenberg ruim 1 meter hoger dan de omgeving.

De verklaring met hennen- lijkt me onwaarschijnlijk. Dat zou betekenen dat het perceel genoemd zou zijn naar kippen of een daar aan verwante of erop lijkende vogel die zich daar dan vaak zou moeten bevinden.

De verklaring met heinde- is geloofwaardiger. Niet uitgesloten mag worden dat er een persoonsnaam schuil gaat achter deze veldnaam: Hendrik, of Hein. Beijers en Van Bussel vermelden in Schijndel de veldnaam Hennen Tekenshoeve (1370).

Naam:

Hooger duinen

Vermeldingen door Cornelissen:

Een perceel heigrond te Vehel op hoogduinen [N (1830)]

hogerduinen [kad. (1832)]; C 317-379

hoogerduinen [N (1891)]; C 325, 326 (b en bosje: 79.70)

Verklaring door Cornelissen:

Voormalig heidegebied tusssen de wegen naar Uden en Erp, tot aan de grens met Erp en de Goordonksedijk. Benoeming naar de hoge ligging variërend van 9,50 tot 10,50 boven N.A.P. De hoge ligging en de niveau-verschillen maken het aannemelijk dat hier eens sprake was van zandverstuivingen.

Ligging:

Perceel nrs. 12, 15, 16, 23, 24 lagen “op de Hogerduinen”

Opmerkingen:

-

Naam:

Slopperense berg, Slopperberg

Vermeldingen door Cornelissen:

Een parceel heijde gedeeltelijk met mast besaijd, gelegen binnen desen dorpe van veghel langs de limiten van erp, aan den slopperense berg, groot 10 l., een seijde de steegde, andere seijde johan de jong cs. [RAV112-73 (1796)]

Verklaring door Cornelissen:

Slob “modder” drassig land. (M. Schönfeld -51); Schuilhoek, sluiphoek en dood lopende steeg, verborgen geheim, afgezonderd plekje, schuilhoekje. Nauwe toegang of doorgang, vooral de toegang tot de rechtplaats. “tslop van de vierscarne” (Verwijs en Verdam -1300, 1301).

Slophoos kan een sluiphoek zijn, een doodlopende steeg of nauwe doorgang. In Sloprijt meent men te maken te hebben met een ablautende vorm van ‘slep’, germ. * slaip = glibberig, waarvan ook het mnl. ‘slip’ is afgeleid. De naam kan duiden op een modderige of leemhoudende ondergrond. Tenslotte kan de naam samenhangen met het mnl. ‘slippe’ = kleine gracht. (Moerman 1956:212; Trommelen 1994:427.)

Ligging:

Perceel nrs. 11-24 lagen “aen Slopperberg”

Opmerkingen:

Dit zal de naam geweest zijn van een van de zandheuvels van de Hooger Duinen.

Naam:

Udense dijk

Vermeldingen door Cornelissen:

Udense dyk [GVEIIE13 (1792)]

aan den udensche dijk [kad. (1832)]; C 1-92

Verklaring door Cornelissen:

Dit is de oude benoeming voor de weg naar Uden, tevens gebruikt voor een gebied aan de zuidzijde van de weg onder Mariaheide, vanaf de Goordonksedijk tot het gebied genaamd de Heiakker, “aan de Udense dijk”. Benoeming naar ligging.

Een dijk is meestal een iets verhoogde weg, vaak loodrecht op een beek of waterloop, maar ook wel dwars door de heide lopend. In Akkerdijk herkent men een dijk door een akkercomplex heen of langs een akkercomplex lopend. De Eikdijk zal een met eiken beplante dijk zijn. De dijken die meestal door de woeste gronden liepen moesten door de plaatselijke bevolking onderhouden worden. In de Baronie is het aantal dijknamen aanzienlijk. Het aantal straat-, weg- en steeg-namen is nog groter. Eenzelfde beeld treft men ook in de regio van de Helmondse cijnskring aan. Volgens Gijsseling wordt in bepaalde streken van België ‘dijk’ gebruikt in de betekenis van ‘gracht’. Soms wordt daar een dijk ook wel ‘dam’ genoemd, een verhoogde weg door drassige grond. (Buiks 1990: 138; Buiks 1990: 197; Buiks 1992: 36, Gijsseling 1954)

.

Ligging:

Perceel nrs. 45-62 grensden aan de Udense Dijk. Perceel nr. 61 geeft als alternatief Udense weg

Opmerkingen:

Een dijk werd aangelegd door een pad of steeg, die door laaggelegen drassig land liep, recht te trekken en op te hogen met het zand van aan weerszijden gegraven sloten. De naam betekent “weg naar Uden”.

Naam:

Volkersen dijk

Vermeldingen door Cornelissen:

-

Verklaring door Cornelissen:

-

Ligging:

Perceel nrs. 61 en 62 grensden aan de Volkersen Dijk..

Opmerkingen:

Deze weg liep naar Volkel. Het is de huidige Goordonkse dijk.