|
Een cijns aan
de heer van Helmond.
Vanaf 1190 betaalden lieden die een perceel van de
gemeenschappelijke grond voor eigen gebruik kochten daarvoor een
jaarlijkse cijns aan de landsheer. In 1314 gaf de hertog van
Brabant deze cijnzen (met uitzondering van de hoendercijnzen) aan
de Heer van Helmond. Cijnzen voor nieuwe uitgiften na 1314 inde de
hertog hierna weer zelf. Cijnzen aan Helmond werden dus betaald voor in
de periode 1190-1314 uitgegeven percelen.
Op perceel
nrs. 2 en 5 rustte een cijns aan de heer van Helmond. Omgerekend volgens de gebruikelijke norm was het
oorspronkelijk uitgegeven perceel 267 roeden groot. In de administratie van de heer van Helmond heeft deze cijns in de
vijftiende eeuw nummer Hm-1 (oud) en vanaf de zestiende eeuw
Hm-76 (nieuw) en Hm-80 (nieuw). Er zijn geen aanwijzingen dat deze cijns na 1406
ooit verplaatst is geweest. De cijnsbetalers zijn:
|
Cijnsbetalers:
|
Transactie en datum: |
|
Hm-1 (oud):
1406: 8 oude penningen uit een erfgoed in Zondveld
|
|
Woltherus, zoon van Arnoldus Donkers
|
Vermeld in 1406 |
|
Elizabeth, weduwe van Woltherus, zoon van Arnoldus
Donkers
|
Vererving in 1421-1447, vermeld in 1447 |
|
Theodoricus van Zontvelt, zoon van
Johannes
|
Verwerving in 1447-1465
|
|
De weduwe van Theodoricus van Zontvelt,
zoon van Johannes, met haar 5 kinderen
|
Vererving in 1447-1465
|
|
Johannes en Theodoricus, kinderen van
Theodoricus van Zontvelt
|
Verwerving in 1447-1465, vermeld in
1465 |
|
Henricus, zoon van Theodoricus de Leuw
|
Verwerving in 1465-1498 |
|
Tussen 1465 en 1498 wordt de cijns
verdeeld.
|
|
|
Hm-1.1 (oud): 6 oude penningen
|
Hm-80 (nieuw) |
|
Henricus, zoon van Theodoricus Leuwen
|
Vermeld in 1507
|
|
Angela, de weduwe van Henricus, zoon
van Theodoricus Leuwen, met haar 6 kinderen
|
Vererving na 1507
|
|
Theodoricus Henricusz Leeuwen de Jonge
|
Verwerving na 1507
|
|
Hm-1.1 (oud): 2 oude penningen
|
Hm-76 (nieuw) |
|
Theodoricus, zoon van Theodoricus van
Sontvelt
|
Verwerving in 1465-1498
|
|
Henricus, zoon van wijlen Lambertus
|
Vermeld in 1498
|
|
Godefridus en Mechteldis, kinderen van
Arnoldis, wijlen de man van Mechteldis Spapen
|
Verwerving in 1498-1507
|
|
Andreas, zoon van Arnoldus, zoon van
Henricus
|
Verwerving na 1507 |
|
Cijnsbetalers:
|
Transactie en datum: |
|
Hm-76 (nieuw) 91646): Wt huys ende hoff met 9 lopens
lands aent Sontvelt bij het goed van Lysken Philips Hans
Peters, met een einde op de gemeint van Veghel. Belast
met een cijns aan de heer van Helmond van 2 oude
penningen, ongerekend: 0-0-8
|
|
Adriaen Jan Hanrick Heesackers
|
Vermeld in 1599-1642 |
|
Hendric Ariaen Jan Heesackers en de 3
kinderen van Jan Ariaen Heesackers en Joseph Ariaen
Heesacker
|
Verwerving in 1599-1642 |
|
Dirck Peters, weduwnaar van Henricxken Ariens Heesackers
met 1 kind
|
Verwerving in 1599-1642, vermeld in
1642 |
|
Merike, dochter van Dirck Peters
|
Verwerving in 1642-1714 |
|
De 2 kinderen van Meriken Dirck Peters en Jan Gerits
|
Vererving in 1642-1714 |
|
1 kind van Meriken Dirck Peters en Jan Gerits, met name
Lambert
|
Vererving in 1642-1714, vermeld in 1714 |
|
De weduwe van Lambert Jan Gerits met haar 2 kinderen
|
Vererving in 1714-1744 |
|
Anna Maria, vrouw van Wouter Jans van
de Rijt
|
Deling op 21-10-1744 |
|
Cijnsbetalers:
|
Transactie en datum: |
|
Hm-80 (nieuw) (1646): Wyt huys ende hoff op Zontvelt
-
e.z.: de weduwe van Hanrick Janssen
-
a.z.: Heylcken Meussen
Belast met een cijns aan de heer van helmond van 6 oude
penningen, omgerekend: 0-1-4
|
|
De 5 kinderen van Adriaen Jacop Meus
|
Vermeld in 1599-1642 |
|
Henrick Jan Diericx
|
Koop in 1599-1642, vemeld in 1642 |
|
Alcken, weduwe van Henrick Jan Dirckx, met haar 5
kinderen
|
Vererving in 1642-1714 |
|
De 7 kinderen van Jenneke, dochter van Henrick Jan
Dirckx
|
Vererving in 1642-1714 |
|
De weduwe en 3 kinderen van Handrick, zoom van Jenneke,
dochter van Henrick Jan Dirckx
|
Verwerving in 1642-1714 |
|
Mathys Adriaens (Veghel, op Sontveldt)
|
Koop in 1642-1714 |
|
Neelcken, dochter van Henrick Jan Dirckx
|
Verwerving in 1642-1714 |
|
Jan, zoon van Henrick Jan Dirckx
|
Koop in 1642-1714 |
|
Dirck, zoon van Hendrick Jan Dirckx
|
Koop in 1642-1714 |
|
De weduwe van Dirck, zoon van Hendrick Jan Dirckx met
haar 2 kinderen
|
Vererving in 1642-1714 |
|
Hendrina, dochter van Dirck, zoon van Hendrick Jan
Dirckx
|
Verwerving in 1642-1714, vermeld in
1714 |
|
Matheus Adriaens (Veghel op Sondtvelt)
|
Koop in 1714-1736 |
|
De 3 kinderen van Matheus Adriaens
|
Vererving in 1714-1736 |
|
Jan Mattheus de Leest
|
Deling op 8-3-1736 |
|
De weduwe van Jan Mattheus de Leest
|
Vererving in 1762 |
Ook op perceel nr. 21 rustte
in 1789 een cijns aan de heer van Helmond. We nemen aan dat deze
cijns hier pas later naar toe verhuisd is.
Cijnzen
aan de heer van Jekschot
a.
Perceel nr. 8 was
belast met een cijns aan de heer van Jekschot. Oorspronkelijk
rustte deze cijns op perceel nr. 16. In 1662 rustte de cijns op
perceel nr. 16 en 8 samen en later alleen nog op perceel nr. 8.
b.
Op perceel 36-40 en 44 rustte ook een cijns aan de heer
van Jekschot:
De cijnsbetalers zijn met de volgende percelen in verband te
brengen.
Deel 1 perceel nr. 39
Deel 2 perceel nr. 38, 42 en 44
Deel 3 en 4 perceel nr. 36, 37 en 40
De Paelbeemt die in het
cijnsboek van Jekschot in 1520-1556 en in 1662-1675 wordt
vermeld is percelen nrs.
39 en 40, met mogelijk ook 36-38.
Het lant De Pael is percelen nrs. 44 en mogelijk 42.
In 1745-1769 wordt vermeld: een parceel teullant genaamt de Pael en
twee hooijbeemten daar aengelegen. Dit is, gezien de belendingen 39,
40, 44 en mogelijk 42
De conclusie is dat de cijns in elk geval op perceel nrs. 39, 40
en 44 rustte en mogelijk ook op nrs. 36-38 en 42. In deze
reconstructie gaan we er van uit dat de cijns oorspronkelijk op
perceel nrs. 36-40 en 44 rustte.
c.
Hoendercijns 2: volgens de belendingen en cijnsbetalers
rustte deze cijns aan Jekschot op perceel nrs: 50, 51, 53, 54.
We veronderstellen dat de cijns eertijds ook perceel nr. 52
gerust heeft.
|